Szlak Komeniusza

Trasa ta jest powrotem do czasów, kiedy nasze góry - leżące na peryferiach kraju, a więc oddalone od wszelkich wydarzeń politycznych - zapewniały ochronę wszystkim tym, którzy znaleźli się w konflikcie z ówczesnymi władnącymi rodami - do początków XVII w. Konflikt religijny, którego początkiem były wojny husyckie w XV w., osiągnął wówczas apogeum. Spory między katolikami a protestantami zakończyły się powstaniem niekatolickiej szlachty czeskiej przeciwko cesarzowi oraz klęską tego powstania w 1620 r. w bitwie pod Białą Górą.

W okresie tym wielu niekatolików uciekło na leżący za górami Śląsk, gdzie znaleźli ochronę u tamtejszych protestanckich władców. Jednym z takich uciekinierów religijnych, zwanych egzulantami, był Jan Amos Komeński (Comenius, Komeniusz, 1592-1670), biskup jednoty braci czeskich - najbardziej znanego czeskiego kościoła protestanckiego, jeden z największych europejskich pedagogów i filozofów humanistycznych oraz pisarz.

W regionach podgórskich, daleko od centrum kraju, odwet katolickiej szlachty nie był tak szybki. Jeszcze w latach 1626-1628 Komeński znalazł tymczasowe schronienie w pałacu w Bílej Třemešnej. Komeniusz znalazł tu w słynnej bibliotece inspirację dla swojego najbardziej znanego dzieła pedagogicznego „Didaktica Magna”. Podczas tego pobytu odwiedzał również inne miejsca leżące na podgórskim terenie Podkrkonoší. W zimie 1627 r. w Horní Brannej odwiedził Václava Zárubę z Hustířan, który w nie swoim już, bo skonfiskowanym i należącym do Wallensteina, pałacu czekał końca swych dni. W pałacu znajduje się dziś - oprócz urzędu gminy - małe muzeum, upamiętniające pobyt Komeniusza oraz jego dzieło. Stąd właśnie udał się na emigrację. Prosty pomnik na Růžovym paloučku w miejscowości Černá Voda koło Žacléřa upamiętnia miejsce, gdzie Komeński na zawsze opuścił kraj ojczysty.

Z placu T.G.M. we Vrchlabí należy kierować się na północ ulicą Krkonošską, przy kościele św. Wawrzyńca skręcić w lewo i za klasztorem augustianów ponownie w lewo. Mijamy staw Vejsplachy i wjeżdżamy na główną drogę w kierunku Jilemnic, a po chwili skręcamy z niej w lewo w kierunki wsi Horní Branná. Koło pałacu Horní Branná, gdzie również przez pewien czas przebywał J. A. Komeński, odbijamy znów w lewo. Przejeżdżamy przez miejscowość Dolní Branna, następnie jedziemy w kierunku Studenca i za wsią Dolní Branna odbijamy w lewo – kierunek Horní Kalna. Przed wsią Horní Kalna skręcamy w lewo na nieoznakowaną polną drogę, jedziemy przez wzgórze Předpeklí ciągle trzymając się nieoznakowanej polnej drogi prowadzącej w kierunku południowo-wschodnim. Jedziemy przez wzgórze Na Lánech. Na wzgórzu nad Slemenem wjeżdżamy na trasę rowerową nr 4294 i nią zjeżdżamy aż do miasteczka Hostinné. Wjeżdżamy na trasę rowerową nr 4300 i przez wieś Čermná dojeżdżamy aż do Vlčic. Tutaj skręcamy w lewo na trasę nr 4299. Za Javorníkiem zjeżdżamy w prawo na zielony szlak pieszy. Za Hladíkovą Výšiną jedziemy kawałek żółtym szlakiem, a następnie wjeżdżamy na niebieski szlak rowerowy nr 4301. Jedziemy nim przez Černý Důl, nad kamieniołomem w miasteczku Černý Důl, przez Horní Lánov aż do Vrchlabí.

• Długość: 59 km
• Nawierzchnia: Trasa przebiega po nawierzchniach asfaltowych, utwardzonych i nieutwardzonych.
• Wdzięki kobiece: Klasztor augustianów w Vrchlabí, staw Vejsplachy, Pałac z miejscem pamięci J. A. Komeńskiego Horní Branná, Ekspozycja „Życie pod górami" Horní Branná, Wieża ratuszowa Hostinné, Klasztor franciszkanów Hostinné, ruiny zamku Břecštejn, Ścieżka w koronach drzew Karkonosze Janské Lázně, Podziemne muzeum Černý Důl, Towarowa kolejka linowa Černý Důl - Kunčice