Czeski Karkonoski Park Narodowy

Dane na temat Czeskiego Karkonoskiego parku narodowego

• powierzchnia całkowita 550 km2 wraz z otuliną
• wysokość nad poziomem morza: 400 do 1603 (Śnieżka) m n.p.m.
• średnia roczna temperatura: +6°C do 0°C
• opady: 800 do 1600 mm/rok, śnieg 150 do 300 cm (leży do 180 dni w roku)
• rośliny kwitnące: ponad 1300 gatunków
• kręgowce: 240 gatunków (57 ssaków, 165 ptaków)
• szlaki turystyczne: 800 km oznakowanych szlaków letnich i zimowych
• przecierane narciarskie trasy biegowe: o długości ok. 500 km

Obszar parku narodowego podzielono na kilka stref, uwzględniając warunki przyrodnicze i cele ochrony.

• Strefa naturalna, mająca na celu zachowanie zintegrowanego obszaru z niezakłóconym przebiegiem procesów naturalnych.
• Strefa zbliżona do naturalnej, mająca na celu osiągnięcie stanu odpowiadającego naturalnym ekosystemom.
• Strefa skoncentrowanej ochrony przyrody, mająca na celu zachowanie lub stopniową poprawę stanu ekosystemów ważnych z punktu widzenia bioróżnorodności, których istnienie jest uwarunkowane działalnością człowieka, ewentualnie odbudowanie ekosystemów bliskich naturze.
• Strefa krajobrazu kulturowego.

Z administracyjnego punktu widzenia KRNAP i jego otulina znajdują się na terenie powiatów Trutnov, Semily i Jablonec nad Nisou. Jego wschodnia część leży na terenie Kraju Hradeckiego (65 % powierzchni, 45 obszarów katastralnym na terenie 16 gmin), część zachodnia na terenie Kraju Libereckiego (35 %, 29 katastrów w 13 gminach).

Piętra roślinności:

• podgórskie: 480-800 m n.p.m. - lasy liściaste i mieszane
• górskie: 800-1200 m n.p.m. - lasy świerkowe, górskie łąki
• subalpejskie: 1200-1450 m n.p.m. - kosodrzewina, torfowiska, kotły lodowcowe
• alpejskie: 1450-1602 m n.p.m. - tundra - porosty, trawy, kamienie

Pierwsza oficjalna wzmianka o ochronie przyrody Karkonoszy, a dokładniej ich flory, pochodzi sprzed ponad stu lat. W 1904 roku ówczesne Cesarsko-Królewskie Namiestnictwo w Pradze wydało rozporządzenie dotyczące konieczności ochrony karkonoskiej roślinności. W tym samym roku powstaje w Karkonoszach pierwszy rezerwat przyrody. Jest prywatny, zakłada go hrabia Jan Nepomucen Harrach na terenie swoich włości na Łabskim Zboczu (Labská stráň). Obejmuje obszar o powierzchni 60 ha.

A chronić naprawdę było co. Kwitnące bogactwo naszych najwyższych gór cierpiało w owym czasie przede wszystkim wskutek tak intensywnego zbierania roślin leczniczych, że wiele gatunków zaczęło być poważnie zagrożonych. W Karkonoszach rosną przy tym rośliny unikatowe na skalę światową – relikty ostatniego okresu zlodowacenia (skalnica śnieżna, malina moroszka, torfowiec Lindberga, poryblin jeziorny), a także wiele endemitów, czyli roślin niewystępujących nigdzie indziej na świecie (biedrzeniec mniejszy skalny, jarząb sudecki, skalnica bazaltowa, gnidosz sudecki, dzwonek karkonoski, czy około trzydziestu różnych gatunków jastrzębców).

Pierwsza propozycja założenia parku narodowego w Karkonoszach padła już w początkach państwa czechosłowackiego. Wystąpił z nią profesor František Schustler w roku 1923. Jednakże zbliżająca się wojna przyniosła, zamiast założenia parku narodowego, kolejne blizny w krajobrazie gór – na przykład nigdy niewykorzystany pas betonowych umocnień oraz asfaltowe drogi prowadzące aż w partie wierzchołkowe Karkonoszy. W 1931 roku powstał przynajmniej rezerwat przyrody Kotelské rokle (Kotłowe Jary), dziś przemianowany na Kotelní jámy (Kotłowe Kary). W roku 1952 dołaczyły do niego kolejne rezerwaty – Černohorská rašeliniště (Torfowisko Czarnej Góry), Labský důl (Dolina Łaby), Obří důl (Olbrzymia Dolina), Pančavská louka (Panczawska Łąka) i Úpské rašeliniště (Torfowisko Upy), a w 1960 r. kolejne cztery. Jedenaście lat później powstaje pierwszy czeski park narodowy (sąsiedni polski Karkonoski Park Narodowy powstał w 1959 r.). Dowodem międzynarodowego znaczenia karkonoskiej przyrody jest istnienie czesko-polskiego rezerwatu biosfery pod egidą UNESCO Krkonoše – Karkonosze, powstałego w 1992 r. Panczawska Łąka i Torfowisko Upy zapisane są także na listę obszarów mokradłowych o międzynarodowym znaczeniu, partie wierzchołkowe – tzw. karkonoska tundra – stanowią część tzw. Corine Biotopes, a więc ostoi przyrodniczych o znaczeniu europejskim, natomiast najcenniejsze części Karkonoszy są elementem europejskiej sieci Natura 2000.