Kopalnia Jan Šverma

Najstarsza kopalnia węgla kamiennego

Węgiel kamienny w okolicach Žacléřa wydobywano już od 1570 roku, jednak prawdziwy rozwój wydobycia rozpoczął się dopiero w XVIII i XIX wieku. W latach 1853–1872 stopniowo powstały szyby Julia (53 m) i Maria (186 m). Oba były wyposażone w maszynę wydobywczą o napędzie z silnika parowego, a Maria ponadto w pompę do odczerpywania wody. W 1950 roku w efekcie połączenia kilku szybów powstała kopalnia Jan Šverma – najstarsza kopalnia węgla kamiennego w Czechach. W latach 50. rozpoczęto drążenie głównego szybu Jan, w tym czasie około 600 górników wydobywało 200 – 250 tys. ton węgla rocznie.

Po przewrocie w 1989 roku na jaw wyszła nieopłacalność tutejszego wydobycia, a žacléřskie górnictwo po ponad 4 wiekach dnia 31 grudnia 1992 r. dobiegło końca. Pod ziemią zostało, oprócz zapasów węgla, ponad 77 km korytarzy i chodników o powierzchni łącznie 10 km2.

Wyjątkowe wycieczki

W trakcie zwiedzania turyści odwiedzają brudne szatnie (łańcuszkowe), gdzie górnicy rozpoczynali swoją zmianę. Następnie przechodzi się przez cechownię do budowli szybu Jan, gdzie można z trasy wagoników wejść na  mierzącą 52 metry wysokości wieżę szybu Jan. Z wieży rozciąga się panoramiczny widok na Karkonosze ze Śnieżką i Góry Krucze/Vraní hory ze Špičákiem, a także widok na cały pokopalniany kompleks. Następnie odwiedzający udają się do udostępnionej od niedawna sztolni Jitřenka, która ma około 100 m długości. Pięknie widoczne jest znajdujące się tam złoże węgla. Zwiedzanie kończy się w maszynowni szybu Jan, gdzie znajduje się oryginalna maszyna górnicza, a także wystawa poświęcona sprzętowi górniczemu i znaleziskom paleontologicznym. 

Zabytek techniki „Kopalnia Jan Šverma” („Důl Jan Šverma”) leży po prawej stronie szosy z Žacléřa do Lampertic.